Ngày 23/1 tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đồng chủ trì công bố nghiên cứu đầu tiên về các doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam.
Báo cáo có tựa đề “Thúc đẩy tăng trưởng doanh nghiệp thông qua tháo gỡ các rào cản: Sách Trắng về doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam” là ấn phẩm do ADB hợp tác với Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ KH&ĐT soạn thảo.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông thông tin, 98% tổng số doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, trong đó 20% là do phụ nữ làm chủ. Đây là lực lượng có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho người lao động, góp phần tích cực giảm đói nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ở góc độ phát triển xã hội, các doanh nghiệp này góp phần tăng vị thế của phụ nữ, tăng đầu tư cho y tế, giáo dục của trẻ em nhất là các trẻ em gái, làm tăng lợi ích xã hội, hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững.
"Các doanh nhân nữ là những người linh hoạt, mềm dẻo nhưng cũng rất kiên cường và bền bỉ. Họ cũng tiên phong hướng tới tạo dựng một nền sản xuất sạch, vì sức khỏe của cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Nhiều điển hình doanh nhân nữ thành công trên thương trường và đưa được các thương hiệu, sản phẩm nổi tiếng của Việt Nam ra thị trường quốc tế như Vinamilk, TH True milk, Vietjet…", ông Đông nhấn mạnh.
Ông Winfried Wicklein, Tổng Vụ trưởng Vụ Đông Nam Á (ADB) đánh giá doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ lãnh đạo có thể là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam cũng như trên khắp châu Á và Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tưu cũng nhận định hiện nay các doanh nghiệp do nữ làm chủ đa số có quy mô siêu nhỏ và nhỏ. Số doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực dẫn dắt các chuỗi cung ứng còn ít. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động đồng thời năng lực kinh doanh, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Bên cạnh đó, doanh nhân nữ vẫn phải đối diện với các thách thức, rào cản xuất phát từ một số định kiến xã hội và hủ tục truyền thống.
Trên thế giới, thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ đã được đưa vào Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc cũng như chương trình hoạt động của nhiều tổ chức quốc tế trong đó có Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).
Tại Việt Nam, đây là một định hướng chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước. Vừa qua, Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới đã đề ra giải pháp có chính sách ưu tiên hỗ trợ phát triển doanh nhân nữ.
Bên cạnh đó, Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 cũng đề ra mục tiêu phấn đấu tỉ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, hợp tác xã đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Nghị định số 80/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã bổ sung một số chính sách ưu tiên hỗ trợ cho đối tượng doanh nghiệp do nữ làm chủ với các định mức hỗ trợ cao hơn công ty nói chung.
Khuyến nghị giúp giải phóng tiềm năng chưa được khai phá
Dựa trên những kiến thức và kinh nghiệm quốc tế, Sách Trắng được công bố tại sự kiện đã đưa ra các khuyến nghị giúp giải phóng tiềm năng chưa được khai phá của doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam.
Những khuyến nghị này bao gồm: Xây dựng cơ sở dữ liệu phân tách theo giới; đưa khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ làm chủ vào một số văn bản quy phạm pháp luật cụ thể, trong đó có Luật Bình đẳng giới, các biện pháp khả thi theo lăng kính giới để thi hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; tập trung nhiều hơn vào các hoạt động phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức...
Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, thời gian qua Bộ KH&ĐT luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp để lắng nghe, tổng hợp và nghiên cứu đề xuất trình Chính phủ kịp thời ban hành nhiều chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn, rào cản, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ nói riêng.
Thứ trưởng Trần Duy Đông bày tỏ mong muốn, các phát hiện và khuyến nghị của Sách trắng sẽ là những thông tin hữu ích cho cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức liên quan nghiên cứu, tham khảo nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nhân nữ phát triển tương xứng với tiềm năng và vai trò của khu vực này. Qua đó, góp phần quan trọng đạt được các mục tiêu về bình đẳng giới và phát triển bền vững của quốc gia./.
Minh Ngọc
